گزارش کردن خبرنگار مهرمرتضی فاروقی معاون سابق حقوقی و امور مجلس وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در یادداشتی به … خبرگزاری مهرمتن این تبصره خطاب به خلاصه سازمان سنجش از سوی وزارت علوم، به شرح زیر است:
وی گفت: خروج سازمان سنجش از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اقدامی عجولانه و بدون اعمال نظر کارشناسی کارشناسان نظام آموزش عالی و مدیران وقت وزارت علوم بود. گسترش نواحی، دانشگاه ها و مؤسسات آموزشی و پژوهشی زیر نظر شورای گسترش آموزش عالی و نظام سنجش و ارزشیابی آموزش و پرورش ابزار مدیریتی وزارت علوم است که بدون شک با انتزاع سازمان سنجش، علاوه بر این که نظارت وزارت علوم بر موسسات آموزشی و علمی کاهش یافته و نقش کلیدی در حوزه انتخاب رشته و پذیرش دانشجو نخواهد داشت.
در مصاحبه ای به تاریخ 5 ژوئیه 1402. با عنوان «نظر شورای عالی انقلاب فرهنگی انتزاع سازمان سنجش توسط وزارت علوم نیست» و اینکه از نظر حقوقی این انتزاع دارای ایرادات حقوقی جدی است به این مشکل اشاره کردم. بر اساس بند 10 جزء الف و بند 10 جزء ب ماده 2 قانون اهداف، وظایف و تشکل های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، ارزیابی جامع اثربخشی نظام ملی علم، پژوهش. و فناوری و همچنین ارزیابی علمی و اعتبارسنجی دانشگاه ها و مؤسسات تحقیقاتی زیر نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
بر اساس بند 1 ماده 4 سند شورای عالی انقلاب فرهنگی تحت عنوان «نظارت مستمر، به روز و نظام مند بر حوزه فرهنگ و دانش متناسب با آینده آن» و بند 19 فصل هفتم سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، موضوع «استقرار نظام سنجش و تضمین کیفیت در آموزش رسمی و همگانی» برای انتزاع سازمان سنجش ربطی به ایجاد ساختارها و سازمان‌های جدید در سازمان ندارد. چارچوب یک نام از سازمان سنجش و ارزشیابی نظام آموزشی کشور به ریاست جمهوری. زیان آورتر آن است که با وجود اعلام وجود نظرات کارشناسی و فنی و اعلام مخالفت مدیران وزارت عطاف بر اساس مستندات قانونی و قانون اهداف و تشکل های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، اراده سیاسی بر این بود که این اقدام عجولانه انجام شود که البته مشخص بود نظر فنی وزارت بهداشت نیز در آن بی اثر بوده است.
توسعه دهندگان این پروژه مدعی هستند که این انتزاع سازوکار جدیدی ایجاد نمی کند، بلکه باعث افزایش مسئولیت های سازمان ارزشیابی می شود، به طوری که بخشی از مسئولیت های برگزاری آزمون های موسسات نیز به این سازمان واگذار می شود، مگر اینکه بر اساس این مصوبه علاوه بر حوزه ارزشیابی، وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و آموزش پزشکی، مرکز سنجش و تضمین کیفیت از وزارتخانه‌های متبوع خود منتزع و خارج شوند. زیر مجموعه ای از آن سازمان اگر منجر به تغییر در ساختارها نشود. و مکانیسم جدیدی ایجاد نمی کند، یعنی چه؟
آیا تا به حال در انجام بررسی های سایر نهادها و سازمان ها مشکلی پیش آمده که این تصمیم غیر کارشناسی اجرا شده و در مجموع این اقدام عاجل صورت گرفته باشد که در مقابل آن موضوع رها شده باشد؟ خروج سیستم ارزیابی و پذیرش از نظارت و عدم پاسخگویی تماس گرفت آیا سازمان سنجش ملی پاسخگوی معمای این راه حل غیرفنی است یا اعتلای ساختار سازمانی رئیس ارزشیابی؟ سازمان از معاونت وزیر تا معاونت دغدغه طراحان این انتزاع؟ به هر حال هزینه بی اعتمادی خانواده ها به نظام سنجش و پذیرش را چه کسی تقبل خواهد کرد؟
سازمان ملی تأسیس شده مسئولیت ارزیابی و نظارت بر سه وزارتخانه علوم، تحقیقات و فناوری، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و آموزش و پرورش و ارزشیابی وزارت علوم را با مأموریت‌های کمی و کیفی جدا از وزارتخانه‌ها و تلفیق آن‌ها بر عهده خواهد داشت. ساختار سازمانی که ماهیت سیاسی و اجرایی داشته باشد، ضربه دیگری به بدنه آموزش عالی کشور خواهد بود که قابل جبران نیست و جامعه دانشگاهی نظارت و ارزیابی سیاسی و غیرفنی نخواهد داشت. نهاد علمی کشور را تحمیل کند.
چه مشکل لاینحلی با سابقه بیش از 60 ساله سازمان سنجش در حوزه ارزشیابی آموزشی وجود داشت که سران آن با عجله و با وجود مقاومت اساتید وقت دانشگاه و مدیران وزارت عطاف، این سازمان را که به عهده آن نهاد بود، از بین بردند. مردم خودشان می دانند که ارزیابی طبیعت در سه وزارتخانه کاملا تخصصی و قابل جمع آوری نیست، اما متأسفانه طراحان این پروژه در مقابل هیاهوی رسانه ای و در مقابل بسیاری از دلسوزان بالاتر مقاومت کردند. آموزش و پرورش به تفکیک سازماندهی ارزیابی توسط وزارت عطاف، پس از حدود یک سال و نیم. عدم قطعیت را جایگزین کنید.
یکی از اعضای هیات علمی دانشگاه خوارزمی گفت: بررسی تاییدیه غیرکارشناسی سازمان سنجش کشور و نظام سنجش کشور لازم و مورد حمایت جامعه دانشگاهی است و متأسفانه دستان پشت پرده انتزاع را دور می زند. وزارت علوم و با انحراف ذوقی مهمترین ابزار مدیریتی وزارت علوم را که جامعه دانشگاهی از آن انتظار دارد بر اساس قانون اهداف و تعهدات در امور فنی و حقوقی دقیق باشد را از آن جدا کرد. و سازمان ها این وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است تا نظام آموزش عالی کشور بیشتر تضعیف نشود.
ماهیت سنجش در سه وزارتخانه مختلف و سازمان سنجش فعلی زیرساخت های لازم برای انجام معاینات تخصصی را ندارد، به عنوان مثال در وزارت بهداشت که وظیفه برگزاری آزمون های فوق تخصصی مانند: کنکور دستیار تخصصی، ورودی را بر عهده دارد. آزمون دستیاران دوره های تخصصی تکمیلی (بورسیه)، آزمون های گواهینامه و ارتقاء حرفه ای، آزمون های گواهینامه فوق تخصصی و دانشنامه، آزمون ورودی برای دستیاری در رشته های تخصصی دندانپزشکی، آزمون دکتری علوم پایه پزشکی یا دکتری داروسازی و ده ها آزمون دیگر نیاز به آن دارد؟ آیا وزارتخانه ای را جدا کنیم که به زندگی مردم وصل باشد و سال ها در زمینه انجام معاینات تخصصی تجربیات ارزنده ای داشته باشد؟
انتظار می رود رئیس جمهور و اعضای محترم شورای عالی انقلاب فرهنگی درک درستی از ماهیت متفاوت وظایف و مأموریت های ذاتی وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و آموزش و پرورش در کشور داشته باشند. حوزه نظام سنجش و ارزیابی و اینکه به جز تغییر عنوان، هیچ اتفاقی در سازمان سنجش نیفتاده و ساختارهایی که باید از سایر وزارتخانه ها جدا شوند، در آینده ساخته نشده است. تجدید نظر برای پایان دادن به این انتزاع حل نشده و دراماتیک.”
