هشدار اروپا در مورد خودروهای برقی چینی
با نادیده گرفتن جنگ اقتصادی شرق و غرب در صنعت خودروسازی، خودروهای برقی امروزی چین دیگر تنها وسیله حمل و نقل نیستند. این خودروها به پلتفرم‌های جمع‌آوری داده‌ها تبدیل شده‌اند که برای بهینه‌سازی هوش مصنوعی در رانندگی مستقل، ارتباطات و حتی سرگرمی استفاده می‌شوند. منابع اروپایی معتقدند خودروهای برقی چینی علاوه بر کنترل رفتار راننده و سرنشینان، همزمان اطلاعات مسیرهای تردد را جمع آوری می کنند. البته برخی از این داده ها برای کارکرد خودرو در حالت خودمختار استفاده می شود.
رسانه های اروپایی حدس می زنند که کدام شرکت یا موسسه مسئول جمع آوری اطلاعات و به روز رسانی نرم افزار این خودروها است؟ اگرچه ممکن است این موضوع برای مشتریان داخلی یا حتی بازارهای جهانی بی اهمیت به نظر برسد، اما برای وزارت حریم خصوصی و سازمان های نظارتی حیاتی است. زیرا این موضوع ارتباط مستقیمی با امنیت ملی، امنیت سایبری و حریم خصوصی دارندگان این خودروها دارد.
سیاستگذاران صنعت در اروپا در تلاشند تا از ورود چینی ها به فناوری 5G جلوگیری کنند زیرا کنترل محصولاتی که در معرض به روز رسانی نرم افزار فروشنده هستند بسیار دشوار است. در اروپا هنوز این سوال وجود دارد که در هر کیلومتر مربع چند وسیله نقلیه برای آژانس های چینی اطلاعات و تصاویر جمع آوری می کنند. به همین دلیل، سیاستمداران در تلاشند تا قبل از وضع قوانین سخت‌گیرانه‌تر در مورد خودروهای برقی در اتحادیه اروپا، استفاده از این دستگاه‌ها را توسط قضات، نمایندگان مجلس، کارمندان، پلیس و اورژانس ممنوع کنند.
اروپایی ها معتقدند همانطور که دولت چین محدودیت هایی را برای تردد خودروهای تسلا در کشورشان اعمال کرد، اتحادیه اروپا نیز باید محدودیت هایی را برای تردد خودروهای برقی چینی اعمال کند. همزمان با افزایش تعرفه واردات خودروهای چینی که به عنوان اقدامی برای کاهش نفوذ چین در حمل و نقل اروپا تلقی می شود، اتحادیه اروپا تحقیقات خود را در مورد خودروهای برقی این کشور آغاز کرده است.
نگرانی آمریکا در مورد خودروهای چینی
بازار نیوز اخیراً از درخواست قانونگذاران آمریکایی از رئیس جمهور منتخب مکزیک برای رسیدگی به امنیت خودروهای برقی، متصل و خودران چینی که در مکزیک مونتاژ می شوند، گزارش کرده است. پس از مدتی، نگرش دولت آمریکا نسبت به خودروهای چینی، تلفن های همراه و پلتفرم های رسانه های اجتماعی تغییر کرده است. آمریکایی ها خودروسازان چینی را تهدیدی برای امنیت خود می دانند. به همین دلیل، وزارت بازرگانی ایالات متحده تحقیقاتی را در مورد تهدیدات امنیتی ناشی از خودروهای برقی چینی آغاز کرده است.
علاوه بر این، قوانین فناوری اطلاعات، ارتباطات و فناوری ایالات متحده برای زنجیره تامین جهانی و خودروسازان داخلی تغییر کرد تا از ورود نرم افزار، سخت افزار یا خودروهای چینی جلوگیری شود. این کشور در تلاش است تا زنجیره تامین خود را از وابستگی به چین رها کند. هم اتحادیه اروپا و هم ایالات متحده به شدت نگران تأثیر چین بر امنیت حمل و نقل وسایل نقلیه الکتریکی هستند.
تغییر قوانین برای خودروسازان اروپایی
اتحادیه اروپا در تابستان سال جاری قوانین جدیدی را در خصوص امنیت سایبری خودروهای تولید شده در این قاره وضع کرد و در تلاش است ساختار خودروهای هوشمند را تغییر یا ساده کند. از آن زمان، اتحادیه اروپا در تلاش است تا تهدیدات امنیتی خودروهای الکتریکی را محدود کند. تجهیزات الکترونیکی خودروهای برقی هوشمند اگرچه باعث افزایش ایمنی و کاهش تصادفات می شود، اما امکان نظارت بر مسافران و حتی جاسوسی را نیز فراهم می کند.
اقتصاددان و کارشناس امنیت سایبری Schularik در کنفرانسی در سال 2023 هشدار داد: “ماشین های الکتریکی هر آنچه را که در اطرافشان اتفاق می افتد ثبت می کنند و داده ها را به سازندگان خود منتقل می کنند که بیشتر در چین هستند آژانس DPA اعلام می کند که شرکت هایی مانند فولکس واگن، آئودی، پورشه و مرسدس بنز در تلاش هستند تا ساختار الکترونیکی خود را تا سال 2025 با محدودیت های سایبری هماهنگ کنند.
در خصوص واردات خودروهای فولکس واگن به کشور؛ جالب است بدانید وقتی صحبت از امنیت سایبری به میان می‌آید، گفته می‌شود که فولکس واگن رکورد بسیار ضعیف‌تری نسبت به تسلا و کیا دارد. البته این مشکل نیازمند تحقیقات کارشناسی برای تایید صحت آن است.
فراموشی ایمنی خودروهای برقی در ایران
کشورهای پیشرو در صنعت خودروسازی نگرانی های جدی در مورد امنیت سایبری خودروهای برقی چینی دارند. با وجود هشدارهای متعدد رسانه ای، ناظران صنعت خودرو ایران هیچ اقدام موثری در این زمینه انجام نداده اند. واردات خودروهای برقی چینی مانند آرس M5، جیلی الکتریک، اسکای ول، محصولات دانگ فنگ و حتی برخی از مدل های فولکس واگن باید از نظر امنیت سایبری توسط نهادهای مربوطه بررسی شود.
متاسفانه در ایران مرجع معتبر و ذیصلاحی برای تست امنیت سایبری خودروهای برقی وجود ندارد و یا در صورت وجود اعلام نشده است. خودروسازان و واردکنندگان اقدام خاصی در این زمینه انجام نداده اند. بدیهی است که واردکنندگان خودرو نیز مانند دلالان سایر صنایع، شناخت چندانی از فناوری های جدید و ریسک های مرتبط با آن ندارند. برای به حداقل رساندن سطح نفوذ یا خطر جاسوسی در حمل و نقل داخلی، باید یک نهاد مستقل و توانا ایجاد شود تا امنیت سایبری خودروهای برقی بدون شواف را بررسی کند.
در اینجا باید دو سوال از مسئولین واردات خودرو پرسید. اول اینکه آیا تا به حال واردکنندگان یا خودروسازان پرسیده اند که چگونه نرم افزار خودروهای برقی را به روز کنند؟ دوم اینکه آیا شرکت های چینی و شرکای خارجی در صنعت خودرو حاضر به انتقال اطلاعات و داده ها برای به روز رسانی در ایران هستند؟
اگر پاسخ این سوالات مثبت است، وزارت حریم خصوصی باید این موضوع را روشن کند. در غیر این صورت، این وزارتخانه و سایر نهادهای نظارتی باید عملکرد خودروهای برقی و فعالیت شرکت‌های خودروسازی با شرکای خارجی را با دقت بیشتری بررسی کنند.
