در سال‌های اخیر بازار خودرو با چالش‌های زیادی مواجه بوده که با وجود عرضه خودروهای وارداتی در بازار، رکود همچنان بر این صنعت سایه افکنده است؛ این وضعیت پیچیده می تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که بر عرضه و تقاضا تأثیر گذاشته است.
به گزارش تابناک به نقل از ایمنا، افزایش نرخ ارز، تحریم های اقتصادی، تورم بالا و کاهش قدرت خرید مصرف کننده از جمله عواملی است که باعث کاهش تقاضای داخلی برای خرید خودرو شده است.
ورود خودروهای وارداتی به بازار که در شرایط عادی می‌تواند منجر به افزایش رقابت و کاهش قیمت‌ها شود، تأثیر بسزایی در بهبود وضعیت بازار نداشته است. هزینه های بالای واردات، تعرفه های گمرکی بالا و محدودیت های بانکی از جمله موانعی است که باعث کاهش سود واردات خودرو می شود.
کاهش تولید جهانی خودرو به دلیل کمبود تراشه های الکترونیکی و سایر مواد اولیه باعث افزایش قیمت ها و کاهش عرضه جهانی شده است. این وضعیت در کنار مشکلات داخلی، رکود بازار خودرو را تشدید کرد.
مصرف کنندگان و تاثیر شرایط بازار
مجتبی نظری کارشناس ارشد صنعت خودرو در گفت و گو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: بازار خودرو به دو بخش عمده خریداران سرمایه و مصرف کنندگان تقسیم می شود تا بتوانند ارزش پول خود را حفظ کنند یا از این طریق سود ببرند. خریداران معمولاً بر بازار تأثیر می گذارند و باعث می شوند تا دلالان و سرمایه گذاران با سرمایه های کلان وارد بازار شوند.
وی می افزاید: برعکس گروه دیگری به عنوان مصرف کننده وارد بازار می شوند، این افراد برای مصارف شخصی یا خانوادگی خودرو خریداری می کنند، نیازهای این دسته ارتباط مستقیمی با شرایط بازار و توان مالی آنها دارد، مصرف کنندگان اغلب می توانند زمان خرید یک خودرو را کوتاه کنند. ماشین دو تایی ماه را به تاخیر می اندازند و وقتی شرایط بازار به نفعشان است خرید می کنند.
اقدامات دولت برای مدیریت بازار خودرو
یک کارشناس ارشد صنعت خودرو تصریح کرد: در حال حاضر بازار خودرو متاثر از دو عامل اصلی است، یکی تاثیر خریداران سرمایه ای که به دنبال کسب سود از افزایش قیمت خودرو هستند و دیگری مصرف کنندگانی که فوریت دارند. اکثر خریداران، مصرف کنندگانی هستند که به دنبال خودروهای مورد نیاز خود هستند.
نظری خاطرنشان می کند: آنچه باید به آن توجه کنیم این است که بازار خودرو به ویژه در ایران متاثر از شرایط اقتصادی و تعرفه واردات است، قیمت تمام شده خودرو در کشور به دلیل تعرفه واردات و هزینه های تولید افزایش یافته است، این شرایط علت واردات خودروهای خارجی تاثیر چندانی در بازار ندارند و در نتیجه خودروهای تولید داخل محبوبیت بیشتری دارند.
وی ادامه می دهد: در این شرایط دولت ها اقداماتی را برای مدیریت بازار انجام می دهند، به عنوان مثال در گذشته دولت با آزادسازی واردات خودرو سعی در ایجاد رقابت در بازار داشت اما این روند به طور کامل اجرا نشد و دولت همچنان در تلاش برای کنترل است. مداخلات مختلف در بازار خودرو
تأثیر عوامل داخلی و خارجی بر بازار خودرو/ ضرورت اصلاح سیاست های اقتصادی
یک کارشناس ارشد صنعت خودرو می گوید: یکی از تلاش های موفق در کشور فروش خودرو در بورس کالا بود. این امر منجر به ایجاد تعادل در بازار، کاهش قیمت ها شد، اما با دخالت دولت، این آزمایش موفق به طور کامل ادامه پیدا نکرد.
یک دیدگاه می گوید: بازار خودرو تحت تأثیر عوامل مختلف داخلی و خارجی قرار دارد. تحریم ها، هزینه های اضافی و اعمال نادرست قوانین باعث شده است که این بازار به بازاری غیررقابتی و پر نوسان تبدیل شود، علیرغم اینکه در سطح جهانی، تولید خودرو در سطح جهانی و در کشورهای مختلف انجام می شود و تولید ملی مفهومی است که چنین نیست. وجود دارد، در نتیجه تولیدکنندگان سعی می کنند محصولات خود را با کمترین قیمت ممکن به بازار عرضه کنند و این خود منجر به تغییر عرضه از سوی افراد مختلف در بازار می شود.
وی برای بازار خودرو تاکید می کند: تا زمانی که سیاست های اقتصادی اصلاح نشود، وضعیت بهتر نمی شود و مشکلات اقتصادی ادامه خواهد داشت.
تاثیر رکود بر خودروسازان داخلی
امیرحسن کاکایی کارشناس صنعت خودرو در گفت و گو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: در شرایط فعلی نمی توان انتظار داشت که واردات خودرو منجر به کاهش قابل توجه قیمت شود، به عنوان مثال خودروساز چینی که در ایران خودرو تولید می کند، قیمت این خودرو در بازار ایران حدود یک و نیم میلیارد تومان است، این قیمت به دلیل هزینه های تولید داخل است، نه به این دلیل که قیمت خودرو در ایران دو یا سه برابر قیمت چین است، بنابراین اگر مردم نمی تواند بخرد این خودروها سازنده خودرو قیمت ها را کاهش خواهد داد. کاهش نمی یابد زیرا نمی تواند قیمت را پایین بیاورد زیرا هزینه ها بالاست و هر تولیدکننده ای به دنبال سود است، بنابراین واردات خودرو تاثیر زیادی در کاهش قیمت نخواهد داشت و حتی ممکن است بازار راکدتر شود.
وی می افزاید: در صورت بروز رکود، احتمال ورشکستگی خودروسازان داخلی افزایش می یابد و تولید را کاهش می دهند. این وضعیت با وضعیت قبلی متفاوت است، زیرا در گذشته با افزایش واردات، بازار به سرعت رونق می گرفت اما. اکنون نقدینگی بسیار محدود است و بسیاری از ثروت مردم در بازار مسکن حبس شده است، این وضعیت باعث می شود بازارهای مختلف از جمله بازار خودرو با سرعت کم حرکت کنند.
وابستگی به ارز و کاهش درآمدهای ارزی
یک کارشناس صنعت خودرو تصریح کرد: در ماه های اخیر با وجود کاهش قیمت دلار از 70 هزار تومان به 60 هزار تومان، قیمت ها در بازار خودرو تنها حدود شش درصد افزایش داشته است که نشان دهنده این است که بازار خودرو در حال حاضر در بازار خودرو به سر می برد. رکود شدید؛ واردات خودرو نه تنها تاثیر مثبتی ندارد، بلکه می تواند مشکلات بیشتری را به همراه داشته باشد، به ویژه اینکه این واردات می تواند منجر به تمرکز بیشتر بر واردات و بی توجهی به نیاز صنعت خودروسازی داخلی شود و در نهایت افت این صنعت را تسریع بخشد.
کاکایی خاطرنشان می کند: این روند باعث وابستگی بیشتر کشور به ارز و کاهش درآمدهای ارزی می شود، اما مسئولان در تخصیص نادرست منابع مالی و برخی تصمیمات و صحبت ها از جمله اظهارات اخیر رئیس مجلس در خصوص تخصیص هشت میلیارد دلار هستند. برای واردات در قطعات که نشان می دهد تخصیص منابع باید با دقت بیشتری انجام شود و این گونه تصمیمات و صحبت ها می تواند اقتصاد کشور را آسیب پذیرتر کند، در نتیجه در صورت ادامه این روند، کشور در بلندمدت با رکود اقتصادی عمیق‌تری مواجه شد. و متحمل خسارات سنگینی خواهد شد.
به گزارش ایمنا، بازار خودرو در شرایط پیچیده و پر استرسی قرار دارد و با وجود تلاش برای واردات خودروهای خارجی و تزریق رقابت به بازار، مشکلات اقتصادی و مالی همچنان بر این صنعت سایه افکنده است.
افزایش هزینه های تولید، تعرفه های بالای گمرکی و نوسانات نرخ ارز از جمله عواملی هستند که از کاهش قیمت ها و بهبود وضعیت بازار خودرو جلوگیری می کنند. مصرف کنندگان ایرانی که قصد خرید خودروهای مورد نیاز خود را دارند با چالش های فراوانی روبرو هستند، کاهش قدرت خرید به دلیل تورم بالا و مشکلات اقتصادی از جمله عواملی است که تقاضای واقعی خودروهای جدید را کاهش داده است، علاوه بر این، بخش زیادی از سرمایه مردم را تشکیل می دهد. در بازار مسکن قفل شده است که منجر به رکود بیشتر می شود. به بازار خودرو سرایت کرد.
کارشناسان صنعت خودرو بر این باورند که واردات خودروهای خارجی به تنهایی نمی تواند راهگشای این مشکلات باشد و هزینه های بالای تولید و نیاز تولیدکنندگان به سودآوری اجازه کاهش قیمت ها را نمی دهد.
در مجموع بازار خودروی ایران نیازمند اصلاحات ساختاری و سیاست‌های حمایتی است، دولت‌ها باید با ایجاد تسهیلات و مشوق‌های مناسب به جذب سرمایه‌گذاری و تقویت صنعت خودروسازی داخلی کمک کنند.
مدیریت صحیح واردات و توجه به نیازهای صنعت داخلی می تواند وابستگی به ارز را کاهش داده و شرایط اقتصادی را بهبود بخشد. تنها با انجام این اقدامات و اصلاحات اساسی می توان به بهبود وضعیت بازار خودرو و خروج از رکود امیدوار بود.
