هفته گذشته وزرای نفت و نیرو در خصوص تشریح و تحلیل تشدید عدم تعادل انرژی مهمان بهارستانی ها بودند.
به گزارش سرویس اقتصادی تابناکجلیل مختار، سخنگوی کمیسیون انرژی شورای اسلامی ایران ۱۴ دی در خصوص جزئیات این جلسه گفت: در این جلسه وضعیت عرضه سوخت در نقاط مختلف کشور، مخازن سوخت نیروگاه ها و قطعی برق اخیر مورد بررسی قرار گرفت.
این مقام مسئول در بخشی دیگر از اظهارات خود به یکی از مشکلات اصلی محدودیت های فعلی برق و گاز در کشور اشاره کرد عدم اجرای رای دیوان عالی کشور در خصوص استفاده از گازوئیل به عنوان سوخت جایگزین گاز در تابستان توسط نیروگاه های کشور اعلام شد!
به گفته مختار، این کارخانه ها در واقع قرار بود چهار برابر سال قبل گازوئیل مصرف کنند، اما دو بار مصرف شد، بنابراین گازوئیل بیشتری سوزاندند در حالی که مجبور بودند گازوئیل را برای زمستان ذخیره کنند.
البته اخیراً وزیر نفت از افزایش 10 تا 12 میلیون لیتری تولید نفت و گاز در روز خبر داده است که به نظر می رسد برای جایگزینی گاز در اختیار نیروگاه ها قرار گیرد.
تولید گاز ایران چقدر است؟/آقای زنگنه چطور…
همزمان سعید توکلی، معاون وزیر نفت، تولید گاز غنی در کل کشور را 862 میلیون متر مکعب در روز اعلام کرد.
علیرغم اینکه انتقاد جدی به عملکرد و ضعف مفرط مدیریت سبد سوخت کشور در حوزه سوخت مایع و گاز (نیروگاهی، خانگی، صنعتی، ذخیره سازی و …) وجود دارد و قطعا هیچ کارشناسی آن را رد نمی کند. اما بد نیست به جای رفتن بین یک حکومت سه ساله و دولت فعلی، کمی به عقب برگردیم، به دورانی که به گفته کارشناسان باید دوره اقدامات کلیدی برای افزایش ظرفیت تولید می بود.
اگرچه در دوره 8 ساله ریاست شیخ الوزرا در پارس جنوبی تکمیل شد که البته به جز فاز 11 بیش از 70 درصد پیشرفت داشت اما در عین حال کارشناسان افت را پیش بینی کردند. در فشار این میدان گازی بارها نسبت به ساخت سکوهایی برای افزایش فشار هشدار داده شد.
از سوی دیگر، همزمان بر توسعه سایر میادین گازی کشور و افزایش ظرفیت تولید چاه های غیرمعمول تاکید شد. در مورد افزایش ظرفیت تولید بنزین در کشور نیز همین هشدارها وجود داشت اما متاسفانه چیزی شنیده نشد. این روند در دولت سیزدهم نیز ادامه یافت.
سهم وزارت نیرو در عدم تعادل انرژی کم نیست
موارد ذکر شده تنها بخشی از نابسامانی ها و تصمیم گیری ها در صنعت نفت است، در حالی که وضعیت صنعت برق به هیچ وجه مساعد نیست، انتقاد اصلی به راندمان پایین نیروگاه ها و همچنین از دست دادن نیروگاه هاست. شبکه انتقال و توزیع و البته عدم جذب سرمایه گذار و غیره باز خواهد گشت.
اکنون که درد به ریشه نارضایتی انرژی رسیده است، مسئولان و نمایندگان مجلس صدای خود را بلند کرده اند و به جای اینکه به فکر چاره باشند، به حیله های سیاسی می اندیشند.
گرچه ایجاد مشکل کنونی یک شبه اتفاق نیفتاده و مجموعه وسیعی از مراجع ذیربط مسئول ایجاد و تداوم آن هستند، اما حقیقت این است که قطعا قربانی نهایی مردم و منافع ملی است. بدون شک راهبردهای کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت برای رفع هر چالشی وجود دارد که بدنه کارشناسی به دقت آن را تحلیل کرده و انتظار می رود وزارت نفت و نیرو با توجه به بحرانی بودن موضوع بررسی و اجرا کند.
به گفته کارشناسان/ مرحله اول: آب بندی
برای کنترل عدم تعادل گاز باید اقدامات مختلفی در دستور کار قرار گیرد، اما به گفته کارشناسان سه اقدام را می توان به فوریت در این طرح گنجاند. در این راستا، سه راه حل فوری برای مدیریت چالش عدم تعادل گاز قابل تحلیل است.
اولین و مهمترین تصمیم مربوط به اجرای پروژه افزایش فشار در میدان گازی پارس جنوبی است. بر اساس آمارهای موجود، حدود 70 درصد از سبد گازی کشور از این میدان ابر گازی تامین می شود.
بر اساس آخرین اطلاعات از این پروژه، اسفندماه سال گذشته قرارداد اجرایی بین شرکت ملی نفت ایران و چهار پیمانکار داخلی به ارزش 20 میلیارد دلار منعقد شد. در همین رابطه در 29 مهر 1403 ه تفاهم نامه ای بین ISOICO و OVIC به منظور ساخت سکوهای تقویت فشار برای میدان مشترک پارس جنوبی امضا شد.
امسال کاهش فشار گاز در پارس جنوبی کلیدی خواهد بود
به گفته مدیر عامل آویک، از سال 2025 شاهد افت فشار در سکوهای پارس جنوبی خواهیم بود ببا اجرای این طرح، هر دکل روزانه حدود 2 میلیون فوت مکعب گاز را افزایش می دهد.
وی در بخشی دیگر از اظهارات خود در خصوص این تفاهم نامه در پاسخ به این سوال که ساخت دکل ها چقدر طول می کشد، بیان کرد که بیشترین زمان مربوط به دکل کمپرسور بوده است. از مهندسی تا نصب 43 ماه در نظر گرفته شده است.
مدیرعامل Ovik همچنین درباره برنامه زمان بندی ساخت هر کاپشن از مهندسی تا مونتاژ توضیح داد که برای کاپشن های 8 پا 16 ماه و برای کاپشن های چهارپایه 10 ماه زمان لازم است.
یعنی افت فشار در پارس جنوبی زودتر از ساخت سکوی واحدهای تقویت کننده آغاز می شود و این توصیه دلسوزانه کارشناسان است که بارها در زمان حضور زنگنه در وزارت نفت دولت تدبیر و امید مطرح شد. و همچنین در اوج دولت سیزدهم.
فضای آزاد برای کاربری زمین
طی 45 سال گذشته گازرسانی کشور به صورت غیرمنطقی و بدون توجه به منافع سرزمینی انجام شده است. به این ترتیب حتی در دورافتاده ترین روستاهای کشور نیز سیلندرهای گاز دیده می شود. اگرچه تامین گاز بر اساس تعهدات دولت برای تامین رفاه عمومی تعیین می شود، اما مهمتر از آن تامین بلندمدت منافع ملی است. بنابراین زیرساخت های برق و گاز باید به طور متعادل توسعه یابد.
به گفته کارشناسان، در هیچ کجای دنیا زیرساخت های برق و گاز برای اهداف یکسان توسعه داده نشده است. به این ترتیب اینکه ایران اولین شبکه گازرسانی جهان را در اختیار دارد، تاکنون دستاورد ویژه و چشمگیری نداشته است.
مرحله دوم؛ توقف گاز در مناطق گرمسیری
به جرات می توان گفت با قطع گاز در نیمه جنوبی کشور به ویژه در استان های ساحلی که میانگین دمای هوای زمستانی سالانه آنها ۲۵ درجه سانتیگراد است، می توان به سرعت بسیاری از مصرف گاز را مدیریت کرد. البته این عمل به معنای کمبود گاز نیست و با استفاده از Al قابل انجام است. پ. ج، سوخت مایع و غیره، تامین کننده نیاز ولسوالی های مذکور. طبق آمار به دست آمده، طبق برخی منابع 16 میلیون لیتر پروپان بوتان بدون استفاده و به گفته برخی دیگر تا 30 میلیون لیتر می سوزانیم.
مرحله سوم؛ جمع آوری گاز مشعل / دو فاز پارس جنوبی در آتش سوزی به تدبیری
سومین پیشنهادی که می تواند به حل مشکل عدم تعادل گاز با تمرکز و اصلاح آن کمک کند جمع آوری گازهای خروجی است. اکنون که بسیاری از صنایع، نیروگاه ها و حتی بخش خانگی به دلیل کمبود گاز با چالش مواجه هستند، فلرهای گاز از بی بی حکیمه تا اهواز می سوزند. به گفته یک منبع آگاه حدود 45 میلیون متر مکعب گاز در منطقه اهواز در حال سوختن است که معادل تقریباً دو فاز پارس جنوبی است! حتی در برخی مناطق مانند گچساران نیز گاهی طول شعله های گاز به حدود 30 متر می رسد.
به گفته وی، علت آزاد نشدن و اجبار سوختن این گازها، نقص کمپرسورهای تزریق گاز است.
گزارش کردن درخشاناگرچه حل مشکل عدم تعادل گاز مقوله ای بسیار گسترده است که مقصران زیادی دارد، اما راهکارهای ذکر شده می تواند با صرف زمان، مدیریت این چالش را در کوتاه مدت آسان کند.
