گزارش کردن خبرگزاری مهر به گزارش فرهنگستان علوم، محمدرضا محبر دزفولی رئیس فرهنگستان علوم در دیدار با نخبگان جوان در فرهنگستان و افزایش امید و خلاقیت در جوانان؛ گفت و گو با جوانان و نوجوانان این فرهنگستان و افزایش امید و خلاقیت در جوانان؛ او رمز پیشرفت علمی کشور را می دانست.
رئیس فرهنگستان علوم در این نشست اظهار داشت: ما در غرب این مفهوم را داریمآرزو کردنما ایستاده‌ایم و این نشان می‌دهد که باید تصویر خود را از آینده بیابیم و بسازیم.» این تصویر نه آمریکایی است، نه اروپایی و نه ژاپنی. بلکه تصویری ایرانی است و وظیفه ماست که آن را به درستی ترسیم کنیم. این تصویر شاید امروز زیاد مورد استفاده قرار نگیرد، اما قطعا فردا مفید خواهد بود.
وی ادامه داد: در سال های 1358 تا 1361 در اوج جنگ، دانشجویان علاوه بر تحصیل، در عملیات ها و فعالیت های تخصصی نیز شرکت می کردند. در این دوره علاوه بر دروس دانشگاهی، طلاب زیادی به تحصیل دروس حوزوی مانند فلسفه و ادبیات عرب می پرداختند.
این را رئیس فرهنگستان علوم بیان کرد صنایع دستی وی با بیان اینکه ایمان به کار عامل اصلی موفقیت و تأثیرگذاری در اداره کشور است، گفت: نباید به دنبال این باشید که فلان کار به نام نهادی ثبت شود. آنچه به نظر شما برای آینده کشور ضروری است بخشی از این ماموریت شماست، باید آن را انجام دهید.
مخبر دزفولی ادامه داد: یکی از کارهای مهم تدوین چشم انداز است. مجمع تشخیص مصلحت نظام امسال تدوین چشم انداز بیست ساله دوم کشور را به فرهنگستان علوم واگذار کرد. از آنجایی که چشم انداز فعلی در سال 1404 به پایان می رسد. همچنین این وظیفه را دارد که تشخیص دهد چرا بخش‌های عمده چشم‌انداز قبلی محقق نشده است. همچنین به روز رسانی نقشه کلی علمی کشور به عنوان یکی از وظایف فرهنگستان علوم در دستور کار قرار دارد. اکنون فرصتی است که ایده های خود را ارائه دهید.
و افزود: اگر کسی بپرسد چه کار کنیم، کار ماست کارآمد باشد، باید بگویم، هر کار از صنایع دستی و اگر قدرت کافی باشد توسط صاحبان قدرت در ذهنیت اداره کشور گنجانده شده و دیر یا زود اجرایی خواهد شد. بنابراین به جای ناامید شدن، روی کیفیت و تاثیر کار خود تمرکز کنید.
رئیس فرهنگستان علوم تصریح کرد: در جلسات متعددی با وزرای علوم، بهداشت، معاونت علمی، دانشگاه های پیشرو، نخبگان علمی کشور بحث و تبادل نظر کرده ایم و این مسیر را ادامه می دهیم.
دزفولی پیشنهاد تشکیل تیم های کوچکتر را برای تمرکز و تحلیل روندهای کلان علم و فناوری داد.
و افزود: پس به جای تمرکز بر موانع، به دنبال راه حل و نفوذ باشید. آینده نگری و ارائه ایده های خلاقانه برای مدیریت علمی و فناوری کشور ما امروز و فردا مورد نیاز است.
رئیس فرهنگستان علوم گفت: پیگیری روندهای کلان علم و فناوری در سطح جهانی، منطقه ای و ملی از وظایف اصلی ماست که باید با به روز رسانی و اولویت بندی منظم همراه باشد. تجزیه و تحلیل این روندها باید هر شش ماه به رهبران آکادمی و مقامات دولتی ارائه شود. این کار می تواند توسط این گروه انجام شود و فرهنگستان نیز باید در این مسیر نقش حمایتی داشته باشد. البته این وظیفه جهادگران است و با وجود موانع و مشکلات باید به آن عمل کرد.
محبر دزفولی بر امید آفرینی و فرهنگ سازی در این حوزه تاکید کرد و گفت: روی آوردن به موفقیت ها و دستاوردهای گذشته در کنار برنامه ریزی برای رفع کاستی ها می تواند در تقویت امید و انگیزه نقش بسزایی داشته باشد. تاریخ موفقیت ها و تمایزات از جمله پیشرفت علم و فناوری در 40 سال اخیر باید به عنوان یک نیرو به نسل جوان منتقل شود.
وی در ادامه به حمایت از انگیزه و خلاقیت جوانان اشاره کرد و گفت: نباید اجازه دهیم فضای ناامیدی یا کفرگویی به منابع انسانی و علمی کشور لطمه بزند. معلمان و مدیران وظیفه دارند انگیزه و امید را در نسل های آینده تقویت کنند.
نمونه ای از این نگاه مثبت، تاکید بر دستاوردهای دانشمندان و جوانان کشور در دفاع و صنعت است که بر قدرت بازدارندگی ایران افزوده است. این توانایی ها نه تنها مایه غرور ملی هستند، بلکه باید به عنوان یک الگوی الهام بخش برای دیگران باشد.
رئیس فرهنگستان علوم تصریح کرد: از سوی دیگر باید مراقب بود که برخی مسیرها و برنامه ها به جای تقویت ظرفیت ملی منجر به خروج نخبگان از کشور نشود. دانشگاه ها و مؤسسات پژوهشی نقش مهمی در جهت دهی به این مشوق ها دارند و به جای تسهیل مهاجرت نخبگان، باید از ظرفیت های آنها برای توسعه کشور بهره ببرند.
وی افزود: در مجموع این اقدامات مستلزم برنامه ریزی دقیق، کار گروهی و هماهنگی مستمر بین اعضای این مجموعه و سایر نهادهای علمی و فرهنگی کشور است. مسیر علم و پژوهش در کشور ما همواره با دشواری هایی همراه بوده است. بسیاری از دانشمندان ما، با وجود موانع بسیار، توانستند راه خود را هموار کنند. اگر به تحقیقات موثری که در ایران انجام داده اید نگاه کنید، می بینید که هر طرحی که اجرا شده، مسیر سختی را طی کرده است.
مخبر دزفولی ادامه داد: پیشرفت در ایران بدون مشکل امکان پذیر نیست. هرکسی که می خواهد در ایران کار کند باید این موانع را بپذیرد. البته تلاش ما باید در جهت کاهش و رفع این موانع باشد، اما نمی توان منتظر رفع کامل مشکلات بود. نسل کنونی که از بلوغ و انرژی کافی برخوردار است می تواند در این مسیر نقش بسزایی داشته باشد.
وی هدف از برگزاری این نشست را بهره گیری از تفکر جوان، انرژی جوان و توان تحرک نسل جوان برای غلبه بر مشکلات و ایجاد جریان های موثر در علم و فناوری عنوان کرد.
توسعه ارتباط با نسل جوان در فرهنگستان علوم
ایمان افتخاری دبیر ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز در این نشست گفت: فرهنگستان علوم در کشور ما مانند سایر فرهنگستان ها نقش یک شورای علمی را به ساختار حاکمیتی کشور ایفا می کند. این آکادمی به عنوان یک “پارلمان نخبگان” عمل می کند که نظرات جامعه نخبگان را به دولت منتقل می کند.
و ادامه داد: طی سالیان متمادی بسیاری از مدیران علمی کشور به عنوان اعضای ثابت فرهنگستان در این ساختار حضور داشته اند. همچنین در کنار این اعضا، افراد وابسته و میهمان نیز حضور دارند که معمولا افرادی هستند که سابقه علمی و مدیریتی طولانی در کشور دارند و آثار اجتماعی قابل توجهی دارند.
دبیر ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: پیش از این دغدغه اعضای فرهنگستان این بود که این نهاد تاثیر کافی در تصمیم گیری ها نداشته باشد. اما اکنون در برخی حرکت های کلیدی در حوزه علم و فناوری کشور مانند به روز رسانی نقش جامعه علمی در کشور، فرهنگستان نقش محوری دارد و کار با محوریت آن انجام می شود. این حرکت ها می تواند آغازی برای احیای نقش آکادمی در ساختار حاکمیتی باشد.
افتخاری تصریح کرد: ارتباط مناسبی بین نسل جوان حاضر در جامعه علمی کشور با بدنه رسمی فرهنگستان وجود ندارد. بنابراین لازم است طرحی در نظر گرفته شود که تأثیر جوانان، مشارکت و اهمیت علمی آنها را در ساختار آکادمی در نظر بگیرد. هدف این است که نسل جوان به عنوان کاندیدای احتمالی تداوم هرم آکادمیک آکادمی شناخته و معرفی شوند تا این هرم پیوسته و طبیعی ادامه یابد.
وی افزود: از این گروه دعوت به همفکری و ادامه این روند می شود. هدف ما گسترش تدریجی این حرکت است. در این مرحله می توان حضور اعضایی از دانشگاه های تهران و برخی دانشگاه های دیگر مانند دانشگاه اصفهان را توسعه داد و نمایندگان بیشتری از حوزه های مختلف در این گروه حضور داشتند. ما این کاستی ها را درک می کنیم و امیدواریم با کمک دوستان بتوانیم رشته ها و حوزه های بیشتری را در فاز بعدی پوشش دهیم.
دبیر ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: در برخی حوزه های محوری مانند علوم انسانی باید تقویت کنیم. به هر حال این یک ایده اولیه است و امیدواریم با همفکران این حرکت در قالب شبکه ای انجام شود گلوله برفی گسترش می یابد و به اندازه ای می رسد که می تواند اثرات مثبت و انتقادی در زمینه های مختلف ایجاد کند.
در این نشست، نخبگان جوان پیشنهاداتی در ارتباط با منظر علمی و فناوری ارائه کردند که شامل تعریف مولفه های کلیدی منظر جدید، اولویت بندی اصلاح مشکلات ساختاری و حل گره ها، مشارکت در بازنگری و به روز رسانی نقشه کلی علمی کشور
این جوانان نخبه همچنین خواستار تشکیل تیم تخصصی در حوزه های راهبردی علم و فناوری، تبیین ساختارهای حاکمیتی علم و فناوری با جدیدترین ابزارها، مستندسازی و ارائه گزارش های تحلیلی از پیشرفت چهل سال گذشته برای ایجاد نگرش و فرهنگ مشترک و هم افزایی و ارتقای امید به ویژه در نسل جوان تقویت عزت نفس و نگرش مثبت به آینده.
