سال‌ها است که دلار و یورو بر تجارت جهانی مسلط بوده و نه تنها به عنوان ابزار اقتصادی، بلکه به عنوان اهرم فشار سیاسی علیه کشورهایی عمل می‌کنند که با سیاست‌های غرب همسو نیستند. اما در بطن این فشار جهانی، کشورهایی مانند ایران و روسیه با رویکردی جدید سعی در حذف این ابزار از معادلات تجاری خود دارند.
گزارش کردن خدمات اقتصادی تابشی; دلارزدایی به عنوان یک استراتژی کلیدی می‌تواند چالش‌های ناشی از تحریم‌ها را کاهش دهد و راه را برای ایجاد کسب‌وکارهای مستقل‌تر که کمتر به ارزهای خارجی وابسته هستند هموار کند. این رویکرد نه تنها در کاهش اثرات تحریم ها موثر است، بلکه اگر با ایجاد شبکه های گسترده بانکی و توسعه مبادلات تجاری همراه شود، می تواند ارزهای ملی را تقویت و تورم را کاهش دهد.
پوتین: استعمار جدید دلار باید پایان یابد
در ژوئن سال جاری، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه در نشست اقتصادی در سن پترزبورگ به شدت از سلطه دلار انتقاد کرد و آن را نوعی «استعمار جدید» توصیف کرد. پوتین تصریح کرد: آمریکا با انحصار دلار، منابع کشورهای دیگر را تصاحب می کند. پوتین با اشاره به کاهش سهم دلار در مبادلات تجاری روسیه و افزایش استفاده از روبل به عنوان ارز گفت: ما بر تغییر ساختار صادرات و واردات تمرکز کرده‌ایم و با وجود تحریم‌های غیرقانونی، این کار را انجام خواهیم داد. همچنان یکی از بزرگترین بازیگران تجارت جهانی است.”
توافقنامه پولی ایران و روسیه; گامی عملی به سمت دلاری شدن
تیرماه سال جاری محمدرضا فرزین رئیس کل بانک مرکزی در سفر به روسیه قرارداد پولی جدیدی را بین دو کشور امضا کرد. این توافق که گامی اساسی در راستای دلارزدایی تلقی می شود، زمینه را برای حذف تدریجی دلار به عنوان ارز واسطه در مبادلات تجاری ایران و روسیه فراهم می کند.
اکنون در دیدار اخیر فرزین با رئیس بانک مرکزی روسیه با تاکید بر عملیاتی شدن پیمان پولی ایران و روسیه، سند سه جانبه ای امضا شد که شامل استفاده از ارزهای ملی در مبادلات تجاری دو کشور، اتصال پیام رسان های بانکی ایران (SPAM) و روسیه (SPFS) و ایجاد شبکه مشترک برای پرداخت های کارتی بود.
فرزین در این خصوص توضیح داد: ارزهای طرفین بر اساس نرخ توافقی در بازار ارز تجاری تسویه خواهد شد و تابلوهای قیمت به روبل به زودی در ایران راه اندازی می شود.
پول دیجیتال و توسعه همکاری های بانکی
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه اخیراً بین بانک مرکزی ایران و روسیه در خصوص پول دیجیتال توافق شده است، از استفاده از پول دیجیتال در مبادلات تجاری ایران و روسیه خبر داد و گفت: با افتتاح شعب VTB و Mirbusiness. تجار ایرانی می توانند عملیات صادراتی خود را از طریق این شعب انجام دهند. همچنین با تدابیر اندیشیده شده درصدد رفع مشکل عدم تعادل تجاری بین دو کشور هستیم. فرزین در نشست با فعالان اقتصادی فدراسیون روسیه با اشاره به توافق بانک مرکزی ایران و روسیه گفت: در حال حاضر طرح آزمایشی پول دیجیتال در کیش در حال اجرا است و این دوره آزمایشی تقریبا به پایان رسیده است و این پول فعال روسیه خواهد بود همچنین فعالیت هایی وجود دارد و ما سعی خواهیم کرد از پول دیجیتال برای تراکنش های اقتصادی استفاده کنیم.
رئیس کل بانک مرکزی ایران همچنین از اتصال شبکه کارت میر و شتاب خبر داد و افزود: با این اقدام به زودی کارت های بانکی ایرانی و روسی در پایانه های فروش دو کشور در دسترس خواهد بود. به گفته فرزین، در حال حاضر کارت های اعضای شبکه شتاب در دستگاه های خودپرداز روسیه فعال است. قبل از سفر به روسیه یک میلیارد روبل از طرف روسیه به حساب وی تی بی واریز شد و بانک صادرات به عنوان بانک عامل از طرف ایرانی این پروژه تعیین شد.
چشم انداز همکاری تجاری ایران و روسیه
توافقنامه پولی ایران و روسیه علاوه بر کاهش اتکا به ارزهای بدون تحریم، تحول بزرگی در روابط اقتصادی دو کشور ایجاد خواهد کرد. این قرارداد نه تنها می تواند الگویی برای سایر کشورها در مسیر مقابله با تحریم ها و دستیابی به استقلال اقتصادی باشد، بلکه با گسترش شبکه همکاری های اقتصادی، بستر توسعه تجارت جهانی ایران و روسیه را فراهم می کند.
حسین صلاح ورزی، رئیس سابق اتاق بازرگانی ایران در این خصوص به درخشان وی گفت: این توافق می تواند مزایای زیادی برای ایران داشته باشد که از آن جمله می توان به تسهیل مبادلات تجاری، کاهش نیاز به ارزهای جهانی و تقویت همکاری های اقتصادی منطقه ای اشاره کرد. با توجه به شرایط تحریم، استفاده از ارزهای ملی در مبادله می تواند فشار بر ذخایر ارزی را کاهش دهد و به عنوان ابزاری در برابر سلطه دلار و یورو عمل کند.
وی همچنین افزود: این توافق در کوتاه مدت به عنوان ابتکاری در برابر فشار تحریم ها مفید خواهد بود. اما برای تبدیل شدن به ابزاری موثر برای تقویت جایگاه ایران در اقتصاد جهانی، باید بخشی از یک استراتژی جامع تر باشد. این توافق به تنهایی نمی تواند جایگزین سیاست های صحیح اقتصادی شود و در صورت عدم مدیریت صحیح می تواند اقتصاد ایران را بیشتر تضعیف کند.
گزارش کردن درخشان; توافق پولی ایران و روسیه با ایجاد مسیری جدید در تجارت بین‌الملل و کاهش وابستگی به دلار، می‌تواند الگوی خوبی برای سایر کشورهای تحت تحریم باشد. این توافق با مدیریت دقیق و گسترش همکاری های اقتصادی می تواند به طور موثری جایگاه اقتصادی ایران را در سطح جهانی تقویت کرده و به کاهش تاثیر تحریم ها کمک کند.
