اگرچه ایران هنوز به طور رسمی به عضویت اتحادیه اوراسیا در نیامده است، اما در سال های اخیر تلاش های زیادی برای عضویت در این اتحادیه صورت گرفته و سرانجام ایران پس از سال ها موفق شد به عضویت ناظر این اتحادیه درآید. اگرچه هنوز راه درازی تا عضویت کامل در اتحادیه اوراسیا وجود دارد، اما به نظر می‌رسد که دریچه جدیدی برای آغاز روابط اقتصادی جدید ایران و کشورهای عضو این اتحادیه می‌گشاید.
به گزارش سرویس اقتصادی تابناک، عضویت ناظر ایران در اتحادیه اوراسیا به ایران این امکان را می دهد که در نشست ها و تصمیمات اتحادیه شرکت کند و به اطلاعات و داده های آن دسترسی داشته باشد. از سوی دیگر اخیرا تعرفه گمرکی بسیاری از کالاها لغو شده و تجارت بین دو کشور نسبت به گذشته تسهیل شده است. اما تا عضویت کامل ایران در این اتحادیه راه زیادی وجود دارد و موانع زیادی از جمله تحریم های بین المللی، تفاوت در استانداردهای تولید، بهداشت و ایمنی و ملاحظات سیاسی وجود دارد که در صورت رفع این موانع، فرصت های اقتصادی این اتحادیه به طور کامل فراهم می شود. مورد بهره برداری قرار گرفته است
فعالان اقتصادی همچنان در حال گشایش خط اعتباری هستند
مهرداد عباد از اعضای هیئت اتاق بازرگانی تهران در گفتگو با خبرنگار درخشان وی در خصوص تاثیر ناظر شدن ایران در اتحادیه اوراسیا گفت: اگر شرایط کشور در سطح بین المللی عادی باشد، این گونه معاهدات اقتصادی می تواند در بهبود شرایط اقتصادی کشور بسیار کمک کننده باشد که می تواند امکان ارتباط اقتصادی با سایر کشورها را افزایش دهد. در زمینه صادرات غیرنفتی می دهد
وی با اشاره به اینکه لازم است دولت راهکارهایی برای حل مشکلات بانکی با سایر کشورها اندیشیده تا بتوانیم از این قراردادهای اقتصادی بهره مند شویم، افزود: در این میان ممکن است دولت ها با یکدیگر همکاری اقتصادی داشته باشند، اما اولین مانع برای ورود بخش خصوصی به این بازار، گشایش خط اعتباری یا اسناد اعتباری داخلی است. فعالان اقتصادی ایرانی و مشتریان صادراتی نمی دانند پول واردات یا صادرات را کجا واریز کنند.
مبادلات واسطه ای تحریم های بین المللی را دور می زند
این فعال اقتصادی به روند فرار از تحریم های بانکی در بورس ها اشاره کرد و اظهار داشت: برای دور زدن تحریم های بین المللی، فعالان اقتصادی اغلب مجبورند پول های وارداتی را در بورس دوبی و ترکیه واریز کنند و از طریق واسطه ها وجوه را منتقل کنند که این امر مستلزم زحمت و زمان زیادی است.
این عضو هیات اتاق بازرگانی تهران یکی از دغدغه های اصلی فعالان اقتصادی را تمدید زمان معاملات عنوان کرد و افزود: در سال های اخیر بسیاری از کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا مبادلات خود با ایران را کاهش داده اند. مهم ترین دلیل آن طولانی شدن زمان معامله است، بنابراین برای طرف های اقتصادی بین 4 تا 5 ماه از زمان ثبت سفارش تا پرداخت پول طول می کشد. در این بازه زمانی نرخ ارز تغییر کرده و مشکلات زیادی برای کشورهای اقتصادی به وجود می آید.
اتحادیه اقتصادی اوراسیا چیست و چه سودی برای ایران دارد؟
اتحادیه اقتصادی اوراسیا متشکل از روسیه، ارمنستان، قزاقستان، قرقیزستان و بلاروس، بازاری جذاب برای بسیاری از کشورهای جهان است زیرا 14.5 درصد از منابع نفتی جهان را در اختیار دارد. این کشور در تولید گاز با 30.2 درصد سهم جهانی رتبه اول و در تولید برق رتبه چهارم را دارد. همچنین به دلیل وجود 8 درصد خطوط ریلی دنیا، یکی از کریدورهای مهم ارتباطی به شمار می رود. این کشورها پنجمین تولیدکننده بزرگ فولاد هستند. به همین دلیل روابط با این اتحادیه بازاری جذاب برای همه کشورهای عضو است.
این در حالی است که به دلیل محدودیت های مختلف از جمله نوسانات نرخ ارز، محدودیت های بانکی، موانع گمرکی و اداری و ضعف زیرساخت های حمل و نقل، سهم ایران در سبد تجاری این اتحادیه بسیار ناچیز است.
صادرات ایران به کشورهای اوراسیا در سال گذشته
تحلیل آمار گمرک ایران نشان می دهد در 9 ماهه امسال یک میلیون و 403 میلیون و 3 میلیون و 860 هزار تن کالا به ارزش یک میلیارد و 500 میلیون دلار به ایران صادر شده است. اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 21 درصد از نظر ارزشی و 22 درصد از نظر وزنی صادرات داشته اند.
کالاهای اصلی صادراتی ایران به اوراسیا شامل محصولات کشاورزی مانند میوه های خشک، میوه ها، سبزیجات، محصولات لبنی و صنایع غذایی مانند کنسرو، آب میوه، رب گوجه فرنگی و همچنین متالورژی مانند ابزارآلات آهنی، لوله و پروفیل است. صنایع شیمیایی، مانند کودهای شیمیایی، مواد شوینده، از جمله کالاهای مورد تقاضا برای صادرات اوراسیا هستند. علاوه بر این، محصولات پتروشیمی مانند پلی اتیلن و پلی پروپیلن نیز در فهرست کالاهای صادراتی ایران دیده می شود.
کدام کشورها بیشتر از ایران خرید می کنند؟
آمارها نشان می دهد روسیه با یک میلیون و 960 هزار کالا بزرگترین مقصد صادرات کالای ایرانی بوده است. تن و سایر خریداران کالای ایرانی ارمنستان با 1480 هزار تن است. تن، قزاقستان با 360 هزار تن، قرقیزستان با 44 هزار. تن و بلاروس با 14 هزار تن .
گزارش کردن درخشانبه نظر می رسد اگرچه عضویت ایران به عنوان ناظر در اتحادیه اوراسیا منجر به افزایش فرصت های سرمایه گذاری در کشور می شود، اما نوسانات نرخ ارز و پایین بودن سطح رقابت پذیری محصولات ایرانی در بازار جهانی، موانع و رویه های پیچیده گمرکی می تواند مانعی بر سر راه این کشور باشد. راه رسیدن به بازارهای اوراسیا است که رفع این موانع می تواند به بهبود جزئی در اقتصاد کشور منجر شود.
