بر اساس مصوبه هیات وزیران، واردات و توزیع بنزین سوپر با قیمت بدون یارانه تصویب شد. با نگاهی به مصوبه مشخص می شود که دولت به شرکت ها مجوز توزیع و فروش بنزین سوپرورد را با قیمت غیر یارانه ای داده است.
به گزارش تابناک به نقل از جیب ایران؛ این اولین بار در ایران است که امکان فروش بنزین به قیمت آزاد و بدون یارانه وجود دارد. در سایر کشورهای جهان، به استثنای چند کشور نفت خیز، بنزین و سایر سوخت های مایع به صورت آزاد و با قیمت های لحظه ای (مانند قیمت دلار) به فروش می رسد. به همین دلیل هم اکنون تابلوهای بزرگ قیمت بنزین در کنار پمپ بنزین ها نصب شده و… تصویری که احتمالا به زودی در ایران خواهیم دید.
قیمت سوپر بنزین چگونه محاسبه خواهد شد؟
به نظر می رسد مهم ترین نکته در خصوص واردات بنزین سوپر مبدأ ارز آن باشد، عموماً مبدأ ارز وارداتی یا از طریق سامانه نیما و یا از طریق مرکز مبادلات ارز و طلا است.
با توجه به اینکه سیاست جدید بانک مرکزی حرکت به سمت ارز تک نرخی و تضعیف سامانه نیما است، پیگیری های اولیه نشان می دهد محتمل ترین نرخ تعیین شده برای واردات بنزین فوق العاده، نرخ ارز مرکز است، بنابراین به احتمال زیاد اولین تکانه های نوسان قیمت سوپر بنزین از نوسانات نرخ در مرکز مبادلات ارزی ناشی می شود و احتمالاً نتیجه این نوسان به سایر بازارها سرایت می کند.
با توجه به اینکه قیمت بنزین سوپرفوب در خلیج فارس حدود 1.2 دلار است، در صورت احتساب نرخ ارز آزاد برای واردات بنزین سوپر، قیمت هر لیتر بنزین به 80 هزار تومان و قیمت پر کردن باک 50 لیتری خواهد رسید. 4 میلیون خواهد بود که برای بسیاری از افراد به ویژه افرادی که خودروهای داخلی دارند می تواند به بار مالی سنگینی تبدیل شود. این تغییر قیمت ممکن است منجر به افزایش قیمت خودروهای وارداتی و همچنین افزایش هزینه حمل و نقل عمومی شود.
این در حالی است که اگر بنزین سوپر با نرخ ارز وارد شود، قیمت هر لیتر به حدود 61 هزار تومان کاهش می یابد، اما باز هم این قیمت بسیار بالاتر از بنزین معمولی است که با قیمت یارانه ای توزیع می شود. در حال حاضر قیمت سوپر بنزین 3500 تومان است و اکنون باید دید که قیمت سوپربنزین وارداتی بر اساس این مصوبه چگونه محاسبه می شود.
ذخیره 20 هزار میلیاردی برای دولت
برخی کارشناسان تصمیم دولت مبنی بر آزادسازی واردات و توزیع بنزین فوق العاده با قیمت بدون یارانه را پس از حذف سوخت جت یارانه ای، دومین گام دولت در راستای آزادسازی قیمت ها یا اعلام نرخ سوم ارزیابی کرده اند، هرچند که مسئولان به طور رسمی این موضوع را اعلام نکرده اند. در مورد این تحلیل اظهار نظر کرد.
اگرچه در حال حاضر 5 درصد بنزین در کشور به صورت سوپر بنزین با نرخ 3500 تومان توزیع می شود و دولت سالانه 2 میلیارد لیتر بنزین سوپر عرضه می کند، اما بر اساس برآوردها با آزادسازی واردات سوپر بنزین، مصرف افزایش خواهد یافت. از سوی دیگر دولت حدود 20 درصد یارانه سوپر بنزین را پرداخت می کند و با این آزادسازی احتمالا این هزینه 20 درصدی از بودجه حذف می شود. در حال حاضر قیمت هر لیتر سوخت جت معادل 30 هزار تومان است، اما با توجه به یارانه اعطایی دولت، شرکت های هواپیمایی برای هر لیتر بنزین تنها 600 تومان به ازای هر لیتر بنزین می پردازند که به طور متوسط روزانه حدود 4 تا 4.5 میلیون لیتر است. مصرف سوخت جت معادل 1.65 میلیارد لیتر در سال است. این به معنای یارانه قابل توجه 1 میلیارد دلاری انرژی برای ثروتمندان است که بار قابل توجهی بر دوش دولت است. دولت در اولین گام اصلاح یارانه انرژی ثروتمندان تصمیم گرفت تا قیمت سوخت جت را به جای 600 تومان فعلی به 6600 تومان در لیتر افزایش دهد.
چالش های بنزینی دولت
آزاد شدن قیمت سوپر بنزین ممکن است مقدمه ای برای افزایش قیمت سایر انواع بنزین و حامل های انرژی باشد. این گونه اقدامات معمولاً برای ایجاد بستر روانی و اجتماعی برای پذیرش افزایش قیمت انجام می شود. اگرچه دولت ممکن است به دنبال مدیریت بهتر منابع انرژی و کاهش یارانه ها باشد، چنین تغییراتی ممکن است با واکنش های اجتماعی مواجه شود.
یکی از مهمترین چالش ها افزایش احتمالی تورم است. افزایش قیمت بنزین می تواند بر قیمت حمل و نقل و بر این اساس قیمت سایر کالاها و خدمات را تحت تاثیر قرار دهد.
افزایش قیمت بنزین به ویژه در شرایط سخت اقتصادی می تواند منجر به ناآرامی و اعتراض اجتماعی شود. توانایی دولت در مدیریت این اثرات نقش عمده ای در اجرای موفق سیاست های اصلاحی دارد.
در مجموع، آزادسازی فوق العاده قیمت بنزین اقدامی با هدف اصلاح اقتصادی و مدیریت مصرف سوخت است، اما برای دستیابی به اهداف خود و جلوگیری از نارضایتی های اجتماعی نیازمند برنامه ریزی دقیق و مدیریت عوارض جانبی است.
اما از سوی دیگر برخی کارشناسان معتقدند افزایش قیمت بنزین و خودرو در ایران مشکلی است که با نگاهی به تجربه جهانی قابل بررسی است. تغییرات قیمت باید بر اساس اصول منطقی و موجه اتخاذ شود. اگر دولت تصمیم بگیرد قیمت کالاهای اساسی را به سطح جهانی افزایش دهد، منطقی است که مردم نیز انتظار داشته باشند که دستمزدها همگام با استانداردهای جهانی باشد. در حال حاضر حقوق کارکنان مطابق با استانداردهای بین المللی نیست.
مشکلات ساختاری زیادی در کشور وجود دارد که نیازمند توجه و اصلاح است. تمرکز صرف بر تغییرات قیمت بنزین بدون در نظر گرفتن عوامل اقتصادی گسترده تر اشتباه است. برای دستیابی به درک صحیح، باید اقتصاد را به صورت کل نگر و از ابعاد مختلف تحلیل کرد. نمی توان به سادگی گفت که قیمت بنزین کم است یا بالا، بلکه این موضوع باید در چارچوب کلی اقتصادی کشور مورد توجه قرار گیرد تا افزایش قیمت آن توجیه شود.
