در سال 1402 م تعداد کل خودروهای تردد در جاده های کشور 35 میلیون و 159 هزار دستگاه بوده که طبق آیین نامه اسقاط خودروهای فرسوده مصوب سال 1402، 13 میلیون و 51 هزار دستگاه خودرو اسقاط می شد.
به گزارش تابناک به نقل از فارس؛ بر این اساس می توان به میانگین ضریب فرسودگی 37 درصدی خودروها اشاره کرد. سالانه حدود 701 هزار تن آلایندگی در تهران تولید می شود که حدود 578 هزار تن آن مربوط به منابع آلاینده سیار است. در مجموع 72 درصد آلودگی هوا مربوط به منابع متحرک است.
در میان این منابع متحرک که شامل خودروها و موتورسیکلت ها می شود، تعداد قابل توجهی خودروهای فرسوده وجود دارد که با ظرفیت بیشتری هوا را آلوده می کنند.
خودروهای فرسوده چندین برابر بیشتر از خودروهای جدید و تازه طراحی شده در آلودگی هوای شهرهای بزرگ نقش دارند، بنابراین نیاز به حذف خودروهای فرسوده از ناوگان حمل و نقل وجود دارد. نمودار مقایسه تعداد کل وسایل نقلیه تردد و فرسوده در سال 1402 (هزار وسیله نقلیه)
روند اسقاط خودروهای فرسوده در کشور در دو سال اخیر و پس از تصویب و ابلاغ قانون سازمان صنعت خودرو و سپس ابلاغ مقررات مربوطه، تغییر در روند و افزایش تعداد اسقاط و روند صدور گواهی اسقاط رشد چشمگیری داشت و به 72 هزار رسید. دستگاه رسیده است.
نمودار تغییرات تعداد خودروهای فرسوده اسقاط شده در سال های 1386 تا 1402
در حالی که این آمار هنوز با نزدیک به 350000 خودروی اسقاط شده در سال 2013 فاصله زیادی دارد، اما نسبت به سال های 2018، 2019 و 2014 که این آمار به زیر 10000 رسید، افزایش خوبی را نشان می دهد.
بر اساس گزارش مرکز پژوهش های شورای اسلامی؛ در سال های اخیر تعداد خودروهای اسقاط شده با نوسانات جدی مواجه شده است. در سالهای قبل از دهه 1990 و در سال 2006 تعداد گواهی اسقاط صادر شده برای خودروهای فرسوده 89000 بوده و در سال 1396 دو برابر شدن تعداد گواهی اسقاط صادر شده به 158000 خودرو در سال.
روند سینوسی هدف گیری مراکز قراضه در این سال ها نیز مانند سال 1387 ادامه دارد. تعداد گواهی اسقاط صادر شده در مراکز اسقاط کشور به 118000 خودرو در سال رسید اما در سال پایانی دهه 80 تعداد قابل توجه 257000 خودرو اسقاط شد.
در ابتدای دهه 90 تحت تاثیر شرایط ارزی کشور و کاهش واردات خودرو، روند اسقاط خودروهای فرسوده در کشور مجددا روند نزولی به خود گرفت. در سال 2013 7 هزار دستگاه در فرآیند بازیافت اسقاط شد.
همچنین با افزایش میزان واردات، تعداد گواهی های قراضه از مرز 337 هزار دستگاه در سال گذشت. با این حال، از سال 2017 و همزمان با ممنوعیت واردات خودروهای خارجی به کشور، روند اسقاط در کشور تقریبا متوقف شده است، باید سیاست ویژه ای برای بهبود روند نوسازی و بازیافت خودروها تدوین شود.
وضعیت اسقاط خودروهای فرسوده با ابلاغ قانون سازمان صنعت خودرو و سپس آیین‌نامه مربوط به فرآیند سابق تغییر کرد و در سال 1402م. با اسقاط 72228000 خودروی فرسوده در سال 1402 به 72 هزار دستگاه رسید که رشد 227 درصدی نسبت به سال 1401 داشت. بیش از 666 میلیون لیتر به ارزش 152 میلیون لیتر در مصرف سوخت صرفه جویی کرد.
از منظر ایمنی، خودروهای دست دوم خطرات جدی دارند. طراحی قدیمی سکوها و استهلاک قطعات باعث کاهش ایمنی این خودروها می شود. در سال 1402 گرچه شاهد کاهش 8 درصدی مرگ و میر ناشی از تصادفات جاده ای بوده ایم، اما هنوز شرایط ایمنی مناسب نیست.
